|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Konuk yazarımız, Cemile Kamalı – Eğitim ve Aile Danışmanı
İnsanın yaşamını devam ettirebilmek için yaptığı, belli bir eğitim ve bilgi birikimi gerektiren uğraş alanlarına meslek denir. İnsanın geçimini sağlayabilmek için düzenli ve sürekli bir işinin olması o kişinin mesleğinin göstergesidir.
Meslek seçimi ise insanın alabileceği en önemli kararlardan biridir. Çünkü “ben bu mesleği değil, şu mesleği istiyorum derken sadece mesleği seçmiş olmuyoruz. Bunula birlikte o mesleğin bize sunacağı yaşam tarzını da seçmiş oluyoruz. Bir mesleği seçmek, pek çok konunun da bu seçime bağlı olarak etkilenmesi demektir. Gelir düzeyi, yaşanılacak çevre, toplumsal ilişkiler, eş seçimi, çalışma şartları, saygınlık, statü vb. nedeniyle meslek seçimi iyi düşünülüp, çok yönlü analizler yapıldıktan sonra alınması gereken oldukça önemli bir karardır. Alınan karardan geri dönmek bazen çok yorucu ve zaman alıcı hatta bazen de imkânsızdır.
Meslek seçimini etkileyen faktörler dört grupta toplanmaktadır.
-Reklam-
- Bireysel özellikler
- Sosyal özellikler
- Politik, ekonomik, yasal ve sisteme ilişkin
- Şans
Bireyin ihtiyaçları, değerleri, ilgileri, yetenekleri, kişilik özellikleri gibi psikolojik faktörler kadar ailesi, yaşadığı bölgenin özellikleri, iş olanakları, piyasadaki arz talep durumu gibi çeşitli çevre faktörleri mesleği seçme kararını önemli ölçüde etkilemektedir. Meslek seçiminde kişisel özellikler kadar yaşadığımız çevre, mesleğin bugünkü ve gelecekteki durumu, çalışma koşulları gibi faktörler de önemli yer tutmaktadır.
Lise yılları gençler için meslekle ilgili karar vermeleri açısından kritik zaman olarak değerlendirilir. Gençler bu dönemlerinde, çalışma alanlarını belirlemek ve gelecekteki meslekleri hakkında karar vermek durumundadırlar. Lise çağına gelmiş gençlerin böylesine önemli bir karar vermek zorunda olmaları, doğru ve akılcı kararlar vermelerini zorlaştırmaktadır. Tam bu noktada da bireyin ailesinin ve içinde yaşadığı çevrenin sosyoekonomik durumu onun göreceği öğrenim düzeyini, bu da dolaylı olarak seçeceği mesleği belirler. İstisnalar olmakla birlikte ülkemizde yapılan çalışmalarda bu görüşü desteklemektedir. Bireyin içinde yaşamış olduğu çevre, çocuğun bazı yeteneklerini geliştirirken bazı yeteneklerini bastırmada, bazı mesleklere karşı olumlu ya da olumsuz tavır almalarında ve çocuğun kendini algılamasında etkili olmaktadır. Ebeveynler ve çevre çocukların başarı oranlarını değerlendirerek onlara belli meslek değerleri aşılamaktadırlar. Bu değerlerin de genelde sosyoekonomik düzey ile bağlantılı olduğu görünmektedir. Araştırmalarda ekonomik düzeyi yüksek olan ve işsizlik sorununun fazla olmadığı ülkelerde, kişisel zevklerin meslek seçiminde etkili bir faktör olduğu saptanmış, ekonominin az gelişmiş olduğu ülkelerde, yüksek bir kazanca, sürekli ve güvenilir bir işe sahip olma isteğinin, meslek seçiminde ilk sırada yer aldığı belirlenmiştir. Para ve mevki hırsı, kolay ve zahmetsiz bir iş bulma arzusu, başarıya götüren en kısa yolu seçme isteği, ailesine kendini kanıtlama ihtiyacı da genci yönlendirmektedir. Savaş, kaza, aileden birinin ölümü, beklenmedik bir anda beklenmedik bir servetin mirasçısı olma gibi olayların, bireyin meslek seçimini etkilediğini iddia eder. Uzmanlara göre, insanların büyük çoğunluğu için meslek seçimi, çözümü güç bir sorundur. Çoğu zaman rastlantılar, aile ve çevre koşulları, bu soruna çözüm getirmekte ancak bazen de birey ile meslek uygunluğu gözden kaçmaktadır.
Bazı çevrelerde de, gençlere bazı işlerin önemli ve itibarlı, bazılarının önemsiz ve değersiz olduğu söylenir. Bu da gencin zaman içinde bazı meslekler hakkında ön yargılı olmasına yol açar. Böylece aile ve çevre, dolaylı bir biçimde, gencin meslek tercihini etkilemiş olur. Bu tür ortamda ne gencin başarısı düşünülür, ne de mutluluğu. Burada önemli olan çevrenin ya da ailenin isteklerinin gerçekleşmesi, kendileri tarafından yapılan meslek seçiminin genç tarafından benimsenmesidir.
MESLEK SEÇİMİNDE GENÇLER NE YAPABİLİR?
Küçüklüğünüzden beri karşılaştığınız büyüyünce ne olacaksın sorusunu ve verdiğiniz cevapları bir düşünün. Birçoğumuz öğretmen, doktor, avukat, mühendis, astronot, polis olacağım diye cevap vermişizdir. Ama büyüdükçe işin o kadar da kolay olmadığını gördük sanırım. İstediğiniz meslekle sahip olduğunuz yetenekleriniz, özellikleriniz uyuşmuyorsa hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz. Peki bunu nasıl anlayacağız? Seçeceğimiz mesleğin kendimiz için en doğrusu olacağına nasıl karar vereceğiz?
Öncelikle aynanın karşısına geçerek kendinizi objektif olarak değerlendirin. Kendinize yapmaktan keyif aldığım ve istediklerim neler? diye sorun. Ben gerçekten ne olmak istiyorum ve yeteneklerim bu isteklerime uygun mu diye bir düşünün. Yeterki bir üniversite olsun gerisine sonra karar veririm anlayışından uzaklaşın. Çevre edinmeyi, sizi geliştirecek insanlarla yakınlık kurmayı ihmal etmeyin. Her insanın çalışabileceği ortam farklıdır. Bu konuyla ilgili kendi kişiliğinizi iyi analiz etmeniz gerekmektedir. Kendine ben nasıl bir yaşam tarzı istiyorum diye sormayı da ihmal etmemelisin. Kendini iyi hissettirecek şartları iyi düşünüp, tartmalısın.
Peki ya kendime objektif olarak bakamıyorsam? O zaman çevrenizdeki kişilere sorun. Çevrendekiler hangi konuda daha iyi ya da kötü olduğunu düşünüyor? Bu konuda dışarıdan bir göz size çok daha fazla yardımcı olabilir.
Unutmayın yaşamın yaklaşık 40 yılı bir mesleğe hazırlanarak ya da onu icra ederek geçirilir. Bu demektir ki hafta sonu ve tatiller hariç 10.000 günü meslekle ilgili etkinliklerle geçmektedir. Bu da 80.000 saate denk gelmektedir. O zaman şimdi gözlerinizi kapayın ve kendinizi dinleyin. Hayal edin. Hangi mesleği icra ediyorsunuz? Bu soru hayatınızın dönüm noktası olabilir. Neden bu meslek sizin olmasın ki?
Konuk Yazarımıza sorduk;
Bize film, dizi, kitap, bir de dinlemekten keyif aldığınız şarkı önerir misiniz?
Film: İzlemekten keyif aldığım film serisi Harry Potter
Dizi: Sherlock
Kitap: Suç ve Ceza – Fyodor Dostoyevski
Müzik: The White Buffalo- Oh Darling, What have I done
Cemile Kamalı hakkında, daha fazla bilgi almak için sosyal medya hesaplarını takip edebilirsiniz.
Instagram: https://www.instagram.com/ailedanismanicemilekamali
- 10 yıl boyunca günde 100 şınav (pushup) çekebilir misiniz?
Konuk yazarımız, Özgür Alaz – Girişimci, Yaşamdaş, Trend Uzmanı - Yapay Zeka İş Hayatını Dönüştürürken İşletmeler Nasıl Hazırlanabilir?Getting your Trinity Audio player ready… Konuk yazarımız, Özgür Kurtuluş – Dijital İletişim Uzmanı
- Yerelden Globale: Uluslararası Stajlar ve Programlarla Edinilen Kişisel KazanımlarGetting your Trinity Audio player ready… Konuk yazarımız, Elif Hilal Umucu – Chainlink Labs – MIT – Blockchain
- Yeni Yazılımcı – Nereden BaşlamalıyımGetting your Trinity Audio player ready… Konuk yazarımız, Buse Nur Çetin – Öğrenci JR. Front-End Developer
- Etki Odaklı Sosyal GirişimcilikGetting your Trinity Audio player ready… Konuk yazarımız, Mertcan Kaleli – Co-Founder Agenzy – GenZ Focused Solutions / Founder Yapamazsın Podcast
- Z Kuşağı’nın Sessiz DevrimiGetting your Trinity Audio player ready… Konuk yazarımız, Okan Köroğlu – Eğitmen, Sosyal Medya Yöneticisi, @Dijitaliyidir Founder
