Günümüzde, denizlerin gün geçtikçe kirlenmesi, tesadüfi ağa yakalanma, besin azalması ve kasti öldürme yunusların geleceğini tehdit ediyor! Denizlere ulaşan plastik atıkların artması; kuşları, balıkları, deniz kaplumbağalarını, balinaları etkilediği gibi yunuslar için de büyük tehlike oluşturuyor.
Ülkemizin denizel biyolojik çeşitliğinde önemli bir yeri bulunan yunusların Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki yaşam alanlarının ve karşı karşıya bulundukları tehditlerin belirlenmesi için, her yıl 14 Nisan’da “Dünya Yunus Günü” kutlanıyor.
1- Çokça kullanılan “yunus balığı” tanımlaması yunuslar için yanlış bir tabirdir. Çünkü yunuslar “memeliler” sınıfı içinde yer alır. Akciğerleriyle solunum yaparlar; solungaçları yoktur. Çok iyi dalgıçtırlar ama suyun altında 30 dk’dan fazla kalamazlar. Soluk alabilmek için suyun yüzeyine çıkarlar.
-Reklam-
2- Denizlerde birden bire karşınıza çıkan bir yunus sürüsüne yakından baktığınızda her birinin farklı bireyler olduğunu iyi bir gözlemle anlayabilirsiniz. Bu farklılık, yunus türlerinin sırt yüzgeçlerinin insanlardaki parmak izi gibi karakteristik olmasından kaynaklanır.
3- Anne yunuslar tıpkı bizler gibi yavrularını 11-12 ay karınlarında taşırlar, 4-6 ay süreyle emzirirler. Anne yunuslara doğum sırasında ve sonrasında yardımcı olan teyze yunuslar vardır. Bu teyze yunuslar doğum anında işler ters gittiğinde burunlarıyla anne karnına vurarak doğuma yardım ederler, aynı zamanda köpekbalıklarını ve meraklı erkek yunusları da anneden uzak tutarlar.
4- Oyun oynamayı çok severler . Onları kimi zaman teknenin yanında yarış yaparken, kimi zaman kendilerinden küçük balıklarla oyun oynarken görebilirsiniz. Bazı yunusların 10 metreye kadar sıçrayabildiklerine şahit olursunuz.
5- Zeki ve sosyal canlılardır. Genellikle avlarını takip ederler ve edindikleri tecrübeler sayesinde balık sürülerinin yollarını senenin hangi zamanında nerede keseceklerini bilirler. Gruplar halinde yardımlaşarak avlanmayı tercih ederler. Bir yunus grubu küçük bir topluluktan ya da yüzlerce, binlerce yunustan oluşabilir. Bu grup beraber gezer, beslenir ve dinlenir.
6-Uykuya çok fazla ihtiyaç duymaz ve rüya görmezler ama uyurken birbirlerini görecek şekilde yakın dururlar. Yunusların ortalama yaşam süreleri 20 yıldır ama 65 yaşına kadar yaşayan yunus bireyleri de görülmüştür.
7- Dünya’da 43 yunus türü bulunur, bunların 38’i denizlerde yaşarken 5 türü ise nehirlerde yaşar.
8- Türkiye’yi çevreleyen denizlerde yaygın olarak 3 yunus türüne rastlanır: Afalina (Tursiops truncatus), mutur (Phocoena phocoena) tırtak (Delphinus delphis)
9- Yunuslar, doğada gözlenmesi merak uyandıran canlılardır. Gözlemlerde sabırlı olmanız gerekir. Bu, aynı zamanda heyecan verici bir bekleyiştir.
10- Yeterince şanslıysanız lüfer ve hamsi sürülerinin peşinden İstanbul Boğazı’na giren yunusları bile görebilirsiniz.
